نگار علیّیدر فصول سرد سال، نوشیدنی‌های گرم می‌توانند برای دقایقی ما را از سرمای هوا دور کنند. چای به عنوان دومین نوشیدنی پرمصرف جهان، سرآمد چنین نوشیدنی‌هایی می‌باشد، اما اگر گاهی تمایلی به کافىٔین ندارید یا اصلاً یکی از میلیون‌ها مصرف‌کننده این نوشیدنی پرطرفدار نیستید، بهتر است اجازه دهید تا گیاهان دارویی، ریشه، میوه یا گل آن‌ها و ادویه‌جات به نجات شما از سرمای زمستان بیایند.
دمنوش‌های گیاهی در ایران سابقه‌ای دیرینه دارند و نحوه صحیح تهیه آن‌ها، فواید و در کل تمامی علم مربوط به آن‌ها پس از چندین صده تکامل در اختیار ما قرار گرفته است.
استفاده از دمنوش‌ها در میان خانواده‌های ایرانی از قدیم رواج داشته است، اما خوشبختانه در سال‌های اخیر، این نوشیدنی‌ها راه خود را به کافه‌های ایرانی نیز باز کرده‌اند و کافه‌نشین‌های ایرانی می‌توانند جمع دوستانه و صمیمی خود را با عطر و گرمای دمنوش‌های سنتی گرم‌تر کنند، دمنوش‌هایی که دیگر در سرتاسر دنیا طرفداران خود را دارند و علم جدید نیز بر فواید بیشمار آن‌ها صحه گذاشته است.
از آنجا که دمنوش‌ها از ادویه‌جات، گیاهان دارویی، ریشه‌ها، گل‌ها و میوه‌های خشک شده تهیه می‌شوند، تنوع عطر و طعم آن‌ها بیشمار است و یک جایگزین وسوسه‌انگیز برای چای به شمار می‌آیند. توجه داشته باشید که می‌توانید چند نوع مجزا از این دمنوش‌ها را با هم ترکیب کنید و ضمن حفظ خواص و فواید هر یک از آن‌ها، طعم جدیدی خلق کرده و نوشیدنی مخصوص به خودتان را داشته باشید. کافه‌دارها می‌توانند از این ویژگی برای خلق نوشیدنی مخصوص به خودشان بهره ببرند. البته برای این کار باید کمی با خواص و طبع هر یک از آن‌ها آشنایی داشته باشند.
در کنار تنوع فراوان طعم و مزه، دمنوش‌های گیاهی فواید و خاصیت‌های دارویی و درمانی بسیاری دارند که باعث شده در طول چند صد سال گذشته و پیش از ظهور درمان‌های مدرن، به عنوان مرهم و درمان طبیعی برای بسیاری از بیماری‌ها استفاده شوند. همان‌طور که گفته شد، علم مدرن نیز نه تنها تأثیر درمانی آن‌ها را ثابت کرده است، بلکه در موارد بسیاری نیز از خواص آن‌ها بهره می‌برد.
در اینجا تعدادی از دمنوش‌های گیاهی مفید و خوش‌طعم را که با یک بار امتحان کردن ممکن است عاشق آن شوید را معرفی می‌کنیم.
۱. دمنوش بابونه
چای بابونه بیشتر به خاطر اثر آرامش‌بخشی که دارد شناخته می‌شود و اکثراً برای افرادی که مشکل خواب دارند توصیه می‌شود.
دو مطالعه اثرات چای بابونه یا عصاره آن بر اختلالات خواب در انسان‌ها را مورد بررسی قرار دادند که در یکی از آن‌ها، هشتاد زن که دوران پس از زایمان خود را سپری می‌کردند و از مشکل بی‌خوابی رنج می‌بردند، نوشیدن دمنوش بابونه به مدت دو هفته منجر به بهبود کیفیت خواب و کاهش علائم افسردگی در آن‌ها شد.
تحقیق دیگر که بر روی ۳۴ بیمار مبتلا به بی‌خوابی انجام شد پیشرفت‌هایی را در مدت زمان خوابیدن، شب‌بیداری و عملکرد روزانه آن‌ها پس از مصرف روزانه دو وعده چای بابونه نشان داد.
اعتقاد بر این است که دمنوش بابونه علاوه بر این که آرامش‌بخش است، اثرات آنتی باکتریال، ضد التهاب و حفاظت از کبد نیز دارد.
مطالعات همچنین نشان می‌دهند که دمنوش بابونه خواص فراوان دیگری نظیر درمان زخم معده و اسهال، تنظیم سطح گلوکز، انسولین و چربی خون و کاهش علائم سندروم قبل از قاعدگی دارد.
۲. دمنوش نعناع
چای نعناع یکی از پرمصرف‌ترین و معمول‌ترین دمنوش‌های گیاهی در سرتاسر جهان است.
در حالی که این دمنوش بیشتر به عنوان حافظ سلامتی دستگاه گوارش شناخته می‌شود، در کنار آن، خواص ضد سرطانی، ضد ویروسی، آنتی اکسیدانی و آنتی باکتریال نیز دارد.
تحقیقات متعددی که در زمینه اثرات نعناع بر بدن انسان انجام شده‌اند نشان می‌دهند که دمنوش یا عصاره نعناع باعث از بین رفتن سوء هاضمه، حالت تهوع، درد معده و علایم سندروم روده تحریک‌پذیر می‌شود. همچنین شواهد نشان می‌دهد که روغن نعناع در بهبود اسپاسم روده بزرگ و کوچک و مری بسیار مؤثر می‌باشد.
در نتیجه، اگر از ناراحتی گوارشی مانند گرفتگی، حالت تهوع یا سوء هاضمه رنج می‌برید، دمنوش نعناع یک درمان طبیعی عالی برای شماست.
۳. دمنوش زنجبیل
دمنوش زنجبیل یک نوشیدنی تند و خوش‌طعم است که انبوهی از آنتی اکسیدان‌ها را در قالب یک بسته سلامتی ارائه می‌دهد.
این دمنوش به مبارزه علیه التهاب کمک کرده و سیستم ایمنی بدن را تحریک می‌کند، اما بیشتر به عنوان درمانی مؤثر برای حالت تهوع، به ویژه حالت تهوع ناشی از دوران بارداری، درمان سرطان یا ناراحتی حرکتی شناخته می‌شود.
شواهد نشان می‌دهند که زنجبیل به پیشگیری از زخم معده و مقابله با سوء هاضمه و یبوست کمک می‌کند و می‌تواند به عنوان مکملی مناسب برای کنترل قند و چربی خون استفاده شود.
علاوه بر این، دو مطالعه در مورد تاثیر زنجبیل بر بدن ثابت کرد که زنجبیل به اندازه داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن در کاهش درد حاصل از قاعدگی مؤثر می‌باشد.
۴. دمنوش ختمی
این دمنوش از گل‌های رنگارنگ گیاه ختمی تهیه می‌شود و به رنگ صورتی، خوش‌طعم و شادی‌آور و رفع کننده خستگی می‌باشد. دمنوش ختمی را می‌توان به هر دو صورت گرم و سرد سرو کرد.
علاوه بر رنگ خاص و طعم منحصر بفرد، چای ختمی خواص سلامتی‌بخشی نیز دارد.
به طور مثال، این دمنوش خاصیت ضد ویروسی دارد و مطالعات آزمایشگاهی نشان می‌دهند که در برابر آسیب‌های آنفلوآنزای مرغی بسیار مؤثر است. همچنین تأثیر مثبتی بر کاهش فشار خون بالا دارد. برخی تحقیقات نیز حاکی از تأثیر آن در کاهش چربی خون است. مضاف بر این، مصرف دمنوش ختمی به مدت ۶ هفته، باعث کاهش چشمگیر استرس اکسیداتیو در فوتبالیست‌های مرد می‌شود.
حواستان باشد در صورتی که از هیدروکلروتیازید که یک داروی ادرارآور برای درمان فشار خون است استفاده می‌کنید، از نوشیدن این دمنوش خودداری کنید، چرا که ممکن است با هم واکنش دهند. چای ختمی همچنین اثر آسپیرین را کوتاه‌تر می‌کند، پس بهتر است آن را هر ۳ الی ۴ ساعت یکبار مصرف کنید.
۵. دمنوش میوه گل رز
این میوه، میوه‌ای است که بوته گل رز تولید می‌کند و دمنوش آن سرشار از ویتامین C و ترکیبات مفید گیاهی است. این ترکیبات علاوه بر چربی گیاهی موجود در میوه گل رز، خاصیت ضد التهابی نیز دارند.
تحقیقات متعددی که بر روی خواص میوه گل رز انجام شده‌است نشان می‌دهد که دمنوش آدم باعث کاهش التهاب و درد در بیماران مبتلا به آرتروز و رماتیسم مفصلی می‌شود.
یک مطالعه ۱۲ هفته‌ای بر روی ۳۲ نفر مبتلا به اضافه وزن مشخص کرد که میوه گل رز تأثیر مثبتی در کنترل وزن دارد، طوری که عصاره آن منجر به کاهش BMI و چربی دور شکم افراد مورد مطالعه در این تحقیقات شد.
همچنین اثرات آنتی اکسیدانی گل رز به پیشگیری از پیری پوست کمک می‌کند. مصرف دمنوش گل رز به مدت هشت هفته در یک آزمایش، باعث کاهش عمق چین و چروک اطراف چشم و بهبود میزان رطوبت و قابلیت ارتجاعی پوست در افرادی که این نوشیدنی را مصرف کردند، شد.
دمنوش های گیاهی تنوع گسترده‌ای از طعم‌های مطلوب را ارائه می‌دهند و به طور طبیعی فاقد شکر و کالری می‌باشند.
بسیاری از این دمنوش ها باعث ارتقاء سلامت انسان می‌شوند و علم مدرن نیز به اکثر موارد استفاده سنتی آن‌ها اعتبار بخشیده است.
شما چه علاقمند به چای و سایر دمنوش‌ها باشید و چه تمایلی به نوشیدنی‌های گرم نداشته باشید، بهتر است این دمنوش‌ها را حداقل یک بار امتحان کنید و از مزایا و خواص بیشمار آن‌ها بهره‌مند شوید.
محمد
علی شاهبندی
اضافه کردن نظر